Trả lời một bài báo

Một “chuyên gia Linux Việt kiều” vừa phê phán tôi trên VnExpress. Đây là câu trả lời của tôi.

Các nhà sản xuất máy tính thúc dục các nhà sản xuất thiết bị tạo sản phẩm phần cứng tương thích Linux

By Steven J. Vaughan-Nichols on May 02, 2008 (7:00:00 PM)

Lược dịch Zxc232

Trong nhiều năm, các nhà sản xuất linh kiện và thiết bị ngoại vi máy tính không thèm biết đến thị trường máy tính cá nhân Linux. Họ cho rằng thị trường đó quá nhỏ, không đáng quan tâm. Tình hình nay đã thay đổi. Tại cuộc họp của Linux Foundation tháng 4/2008 tại Austin, Texas, các nhà sản xuất máy tính cá nhân lớn ASUS, Dell, Hewlett-Parkard và Lenovo nói rằng họ sẽ yêu cầu các nhà sản xuất OEM chipset, linh kiện và thiết bị ngoại vi cung cấp các sản phẩm phần cứng tương thích Linux. (OEM, original equipment manufacturers- nhà sản xuất thiết bị gốc).

Khi người dùng Linux yêu cầu thì là một chuyện. Nhưng khi các công ty nhiều tỷ đôla yêu cầu thì lại là một chuyện khác hoàn toàn. Đó là một đơn hàng mà các nhà sản xuất OEM không thể từ chối.

Nói một cách chính xác, các công ty sản xuất máy tính tuyên bố trong cuộc họp nói trên rằng họ sẽ đưa vào trong đơn đặt hàng yêu cầu “rất mong muốn” có các driver nguồn mở đi kèm thiết bị. Một số nhà sản xuất máy tính nói họ sẽ còn đi xa hơn. Trong vòng sau của các hợp đồng OEM, họ sẽ yêu cầu các nhà sản xuất OEM giao thiết bị cùng với Linux driver hoặc API (application programming interfaces) mở để có thể dễ dàng xây dựng Linux driver.

Một số công ty như VIA Technologies, nhà sản xuất bo mạch chủ và chip không cần đợi yêu cầu trên của các nhà sản xuất PC. VIA đã tuyên bố tại cuộc họp rằng họ sẽ nguồn mở hóa tất cả các sản phẩm của họ. Timothy Chen, trợ lý đặc biệt của chủ tịch VIA, nói “VIA chưa nguồn mở hóa nhiều, đó là một việc khá khó khăn, nhưng đến cuối tháng này, các bạn sẽ thấy chúng tôi nguồn mở hóa.”

VIA đã giữ lời hứa. Ngày 30/4/2008, VIA đã mở site VIA Linux Portal Web cho công chúng. Như món quà đầu tiên, VIA đã công bố các driver mã máy của chipset đồ họa VIA CN896 digital media IGP cho các hệ Linux Ubuntu 8.04 và SUSE Linux Enterprise Desktop 10SP1. Công ty sẽ công bố tài liệu kỹ thuật và mã nguồn driver trong các tuần tới cùng với một forum chính thức và công cụ theo dõi lỗi (bug tracking). VIA dự kiến sẽ đưa ra một lịch công bố các phiên bản driver cố định sao cho các driver của họ đồng bộ với các phiên bản nhân Linux của các bộ Linux chủ yếu.

Các nguồn tin thân cận với các nhà sản xuất chip Wi-Fi cho biết họ tối thiểu cũng sẽ cung cấp các driver Linux dạng mã máy của chip. Các nhà lãnh đạo hai công ty Atheros Communications và Broadcom Corp. đã nói trong chỗ riêng tư rằng họ dự kiến thay đổi cách hỗ trợ Linux. Có sự thay đổi đó vừa do các nhà sản xuất máy tính lớn hỗ trợ Linux và do sự hỗ trợ Linux của chip Wi-Fi Intel đã bắt đầu ảnh hưởng tới thị trường của họ.

Cũng đáng chú ý là Luis R. Rodriguez, lãnh đạo dự án driver nguồn mở Atheros ath5K bằng kỹ thuật reverse-engineering đã tuyên bố hôm 15/4 rằng Atheros đã thuê ông như kỹ sư phần mềm toàn thời gian với nhiệm vụ làm cho mỗi thiết bị của Atheros được hỗ trợ trong nhân Linux.

Nếu khuynh hướng trên tiếp tục, sẽ đến ngày người dùng Linux có thể yên tâm rằng mọi thiết bị họ mua đều hỗ trợ Linux.

(Ghi chú:

• reverse-engineering: do các nhà sản xuất giữ kín hồ sơ kỹ thuật và mã nguồn driver nên các nhà lập trình nguồn mở phải dùng các kỹ thuật đo lường và phần mềm để suy đoán ngược cách hoạt động của thiết bị và từ đó viết ra các driver nguồn mở. Tất nhiên là không thể tốt bằng driver của chính hãng nhưng cũng dùng được. Ví dụ điển hình là các driver nguồn mở card màn hình NVIDIA và ATI.


• các thông tin trên là mới nhất. Nhưng các nhà sản xuất OEM cũng đã làm điều đó trước đây rồi. Ví dụ: các site Linux driver cho chip đồ họa và chip Wi-Fi của Intel tại đây và tại đây -NVIDIA và ATI đều đã có Linux driver, máy in HP cũng vậy, v.v... Tất nhiên Linux driver chưa thể phổ biến được như Win driver nhưng xu thế là không phải bàn cãi- ND)

P/s: trong tin học, cập nhật là chuyện sống còn. Với Linux lại càng sống còn hơn. Đem kinh nghiệm với Ubuntu 6.04 để bàn bây giờ đã là chuyện buồn cười rồi.