Vài hệ Linux đặc chủng

1- Máy tính treo vào chùm chìa khóa: PCLinuxOS MiniMe 2008

Tôi cài bản PCLinuxOS MiniMe 2008 (300MB) từ Widows vào ồ USB flash theo hướng dẫn ở đây. Quá trình cài đơn giản, nhanh, trơn tru không gặp vấn đề gì. (Xem thêm ở đây).

Sau khi cài, reboot lại máy, nhấn Del để vào Bios Setup và chọn ổ đầu tiên khởi động là USB ZIP. Máy sẽ boot từ MiniMe. Từ đó trở đi, bạn có một "máy tính treo vào chùm chìa khóa".

PCLinuxOS là hệ Linux dựa trên nền Mandriva mới nổi lên gần đây. Trên site distrowatch.com, nó đứng hàng đầu trên cả Ubuntu về mức độ quan tâm (số hit). MiniMe là phiên bản tối giản dành cho user có trình độ nhất định tự cài thêm các phần mềm ứng dụng khác vào.

Uu diem:

- Tất cả các dữ liệu, settings, thay đổi khi làm việc được lưu lại trong ổ USB flash, không ảnh hưởng đến ổ cứng và các phần mềm đã cài trên ổ cứng.

- Giao diện rất đẹp, có các hiệu ứng trong suốt giống Vista, hỗ trợ 3D Desktop kể cả Compiz-Fusion nhưng đừng thử nếu card màn hình không đủ mạnh.

- PCLinuxOS chú trọng tính dễ sử dụng: giao diện giống Windows, phân loại phần mềm trong menu chính rất rõ ràng (nếu cài OpenOffice, nó sẽ chia Writer vào mục Wordprocessor, Calc vào mục Spreadsheat,...), Control Panel có khá nhiều mục cấu hình chi tiết (nhiều hơn cả Ubuntu)- đây là điểm hay nhất cho người mới sử dụng Linux và có lẽ cũng là ưu điểm nổi bật nhất của PCLinuxOS.

- Bản MiniMe chạy khá nhanh, nhanh hơn cả bản Kubuntu chạy từ ổ cứng, có lẽ vì chạy từ USB.

- Trong kho phần mềm đã có sẵn bộ gõ tiếng Việt x-unikey, chỉ việc Search, Mark for Installation rồi Apply để cài.

- Khi khởi động, MiniMe sẽ tự động tìm các partition trên ổ cứng của máy mà nó chạy nhờ rồi mount vào các thư mục nằm trong /mnt. Do đó trong mục cài font của Control Panel có lệnh Get Windows Fonts tự động cài toàn bộ font của Windows trên máy (nếu có Windows).

Nhược điểm:

- Phải tự cài bổ xung các phần mềm ứng dụng, vì đây là bộ tối thiểu

- x-unikey khi cài xong phải bổ xung hai lệnh: export XMODIFIERS="@im=unikey" và export GTK_IM_MODULE="xim" vào file /home/<username>/.bash_profile. Khi gõ tiếng Việt trong web (Gmail, Google Docs, forum, blog, ...) thì tốt nhưng trong các ứng dụng cài trên ổ USB (OpenOffice, KOffice, Kwrite ...)thì gặp lỗi với dấu "nặng": chữ "cộng" sẽ thành "côngj". Nếu không khắc phục được lỗi này thì PCLinuxOS sẽ bị loại ra ngoài tầm tay của người dùng Việt. Ngoài ra, bộ x-unikey trong kho là 1.0.2 nên cũng như trong Kubuntu, đang gõ thỉnh thoảng lại không gõ được dấu, phải Ctrl+Shift tắt tiếng Việt đi rồi bật lại mới gõ tiếp được. Có lẽ cài bản x-unikey 0.9.2 sẽ không bị lỗi này.

- Phần mềm trong kho ít hơn hẳn Ubuntu: chỉ khoảng 7500 so với 23000. Không có cách phân loại kho phần mềm theo độ tin cậy như Ubuntu.

- Khi cắm USB vào một laptop Dell 700m thì bị treo trong lúc đang khởi động. Máy ngừng ở lúc đang "Probing SCSI devices" có thể do không nhận được phần cứng vì không có sẵn driver. Nói chung, Linux chạy trên laptop thường vẫn gặp những vấn đề về hỗ trợ phần cứng. Cũng gặp trường hợp máy để bàn cũ không khởi động được từ USB.

2- Linux + Google (gOS)

gOS là hệ Linux dựa trên Ubuntu. Mặc dù cũng có các ứng dụng cài sẵn như OpenOffice nhưng mục đích của gOS là tích hợp sẵn các ứng dụng web 2.0, đặc biệt là các ứng dụng của Google: Gmail, Google Docs, Google Calendar, Google Maps, v.v... tất cả 13 ứng dụng.

Môi trường đồ họa của gOS không phải là GNOME hay KDE mà là Enlightenment có yêu cầu bộ nhớ thấp. Vì vậy gOS có thể chạy trên các máy cấu hình thấp như Pentium II 350 MHz, 196MB Ram. Nhưng cấu hình tối thiểu thường là Pentium III 1 GHz, 256MB RAM.

3- Linux kỹ thuật (CAELinux - Computer Aided Engineering Linux)

CAELinux là hệ Linux chuyên về tính toán, thiết kế kỹ thuật dựa trên hệ Linux gốc là PCLinuxOS. Trong CAELinux có các phần mềm chuyên dụng sau:

1- Salome_Meca_2007.1: phần mềm tính toán mô hình phần tử hữu hạn 3D đa môi trường có CAD 3D để lập mô hình.

2- Code Aster v9.1: phần mềm tính toán phần tử hữu hạn đa môi trường (rắn, thủy, khí).

3- Impact: phần mềm tính toán động lực học phần tử hữu hạn.

4- OpenFOAM v1.4.1 : phần mềm tính thủy động lực bằng máy tính (Computational fluid dynamics - CFD).

5- Code-Saturne: phần mềm giải bài toánCFD và quá trình cháy 3D

6- Dynela: phần mềm động lực học phi tuyến

7- Octave: lập trình toán học tương thích với MATLAB.

8- và nhiều phần mềm khác.

4- Trộn Linux vào Windows: andLinux

andLinux là một hệ Linux dựa trên Ubuntu dùng để chạy các ứng dụng Linux từ trong Windows 2000, XP, Vista. Khi đã cài andLinux vào Windows, trong Windows sẽ xuất hiện các icon và menu để gọi các phần mềm Linux. Ví dụ ta có thể chạy cùng lúc cả Firefox for Windows và Firefox for Linux.

Hệ điều hành chính vẫn là Windows. andLinux dùng để chạy các ứng dụng Linux mà Windows không có hoặc người dùng không thích mua bản quyền.

Và còn nhiều nữa với những ý tưởng khó hình dung nổi. Hiện trên site DistroWatch.com có danh sách khoảng 350 hệ Linux.